A&MR (Asiel & Migrantenrecht) 2011 Nr. 7Door Jorg Werner - Jurist kinderrechten & Migratie bij Defence for Children
Het Gelaat van de vreemdeling herinnert het asielrecht aan haar 'oeroude verantwoordelijkheid'
Over het vreemdelingenrecht en mediacratie, over Sahar en de ander(en)
De filosofie van Levinas leert ons dat het voor het ethisch niveau van de samenleving nodig is dat zij wordt geconfronteerd met individuele gevallen. Het gelaat van Sahar doorbreekt het 'totaliserende' van het Nederlandse asielbeleid en herinnert ons aan de oeroude verantwoordelijkheid voor de ander.
... Het vluchtelingenrecht is vooraf gegaan door het besef dat Nederland een verantwoordelijheid heeft voor vluchtelingen die zich hier melden. Dat oorspronkelijke ('oeroude') idee lijkt in de loop der decennia tijd verloren te zijn gegaan en te zijn vervangen door een systeem dat controle boven verantwoordelijheid stelt. Met het verschijnen van het gelaat van Sahar in de media lijkt het oorsponkelijke idee van verantwoordelijkheid weer in herinnering gebracht te zijn. Dat kan mijns inziens helemaal geen kwaad. ...
Reactie Martijn Stronks, hoofdedacteur Regulier van A&MR
... Neem de hier afgedrukte foto van Sahar gemaakt door Ringel Goslinga, een hoogst gestileerd beeld dat is gevormd naar het oog van de fotograaf en de NRC-lezer (de krant waarin het portret eerder verscheen). Het toont een goed belicht meisje, gekapt en geknipt voor de foto, dat met grote ogen in de lens kijkt. Een prachtig beeld, zeker door het rauwe van de foto, de scherpe lijnen en de zwart-wit contrasten die de foto's van Goslinga kenmerken. Maar het is het beeld dat de fotograaf maakte van het object dat voor zijn lens verscheen. Hetzelfde geldt de beeldvorming in de publiciteit. ...
... De in de beeldvorming ontstane Sahar, is al ons beeld van haar en dat is reeds aangetast door het totaliserende waar Levinas nu juist voor waarschuwt. Het is misschien, om in de woorden van Levinas te blijven, ons beeld van het gezicht van Sahar, maar niet haar gelaat. ...
... Het gezicht van Sahar dat zo aanspreekt, leidt dat wel tot bezinning op het beleid in het geheel? Misschien denken mensen wel: dit meisje, dat oogt als wijzelf? Dat meisje moet blijven, net als meisjes die precies zijn als zij, maar Anderen, zoals Mauro, Gayana, Mariam, Yasaman, Mostafa? En wat te denken van al diegenen die de berichtgeving niet halen? Die zien we niet staan. ...
